
Een zondagmiddag verzorgd door Jac Net en Ronald van Vierzen
In september 2024 heeft een groep antroposofen een reis gemaakt naar de Odiliaberg en, via Colmar (Isenheimer altaar), naar het Graalgebied rond Arlesheim en Dornach. Ronald neemt u mee langs de bezochte plekken aan de hand van een diapresentatie.
Na de pauze houdt Jac een voordracht waarin hij ingaat op de verbinding tussen de heilige Odilia en Parzival, op de beproevingen die Gawan (de zielsbroeder van Parzival) in de anti-Graalburcht heeft moeten doorstaan om de begeerten in zijn ziel te overwinnen en op de bijzonderheid dat zowel Parzival als Gawan een ontwikkelingsweg hebben vóórgeleefd, die juist in de huidige tijd aan de orde is.
Kosten: € 15,— (reductie mogelijk in overleg)
Graag contant betalen: pinnen is niet mogelijk
Raadpleeg vooraf ook altijd onze website voor de actuele informatie. Soms wordt een avond noodgedwongen op korte termijn geannuleerd.
zondag 26 oktober 14.00-16.30 uur
Vrijeschool de Vuurvogel
Schansbos 5-6, Zoetermeer
06 2141 2688

Lezing door Hans Notenboom
Moderne kunst roept vragen op. Soms raakt het, soms verwart het en soms schudt het je wakker. Maar wat als kunst niet alleen een uiting is van de tijdsgeest, maar ook een spiegel voor je eigen ontwikkeling?
Hans Notenboom, kunstenaar en kunstzinnig therapeut, neemt je mee op deze verkenning. We gaan deze avond kijken naar moderne schilderkunst en benoemen wat we zien en ervaren. Daarnaast wordt er vanuit een antroposofisch perspectief gekeken naar moderne kunst en de relatie met de individuele mens.
Deze lezing is een onderdeel van het jaarprogramma van Het Sprekerscafé Gouda.
€17,50 per persoon.
Meer informatie via:
dinsdag 28 oktober 20.00-22.30 uur
Balzaal Gouda
Jac. P. Thijsselaan 45, Gouda
06 1424 3447

Voordracht door en gesprek met Reinoud van Bemmelen
Het fenomeen 'geld' roept vrijwel constant de nodige vragen op. Wat is het? Wat moet je er mee? De afgelopen jaren, vooral na de financiële crisis, wordt er steeds meer 'technisch' over gesproken, als een systeem. Als 'bezitter' van geld lijkt het ook wel, dat je er zelf steeds minder over te zeggen hebt wat er eigenlijk mee gebeurt in de samenleving.
Reinoud van Bemmelen, ondernemer, probeert meer bewustzijn te krijgen voor de ethische aspecten van het fenomeen 'geld' en wil daarover in gesprek.
Kosten: € 15 (reductie is mogelijk in overleg)
Graag contant betalen: pinnen is niet mogelijk
Raadpleeg vooraf ook altijd onze website voor de actuele informatie. Soms wordt een avond noodgedwongen op korte termijn geannuleerd.
donderdag 30 oktober 20.15-22.00 uur
Vrije School de Vuurvogel
Schansbos 5-6, Zoetermeer
06 2141 2688
Projectgroep Gedenkstonde Den Haag
Wij proberen met de euritmie, samen met het publiek een brug te vormen tussen de zintuigelijk waarneembare wereld en de wereld van de gestorvenen.
Dit jaar hebben we ons laten inspireren door het boek: Brücke über den Strom: Mitteilungen aus dem Leben nach dem Tode eines im Ersten Welkrieg gefallenen jungen Künstlers (1915-1945).
Het gaat om Botho Sigwart (Philipp August Graf zu Eulenburg (10 januari 1884 - 2 juni 1915) die na zijn dood contact zocht met zijn familie.
In het programma zijn naast teksten van Sigwart, een spreuk opgenomen van Steiner en gedichten van Hans Andreus en Elizabeth Frye, afgewisseld met Preludes van Scriabin en een Air van Lully.
Sigwart was een veelbelovende componist in zijn tijd. We zullen een adagio uit één van zijn sonates laten zien.
De groep bestaat dit jaar uit een spraakvormster: Nicoletta Stofkoper, een pianiste Galina Lagoutina en drie euritmistes: Brigitte van Gent, Manja Wodowoz-de Boon en Ghiti Brinkman. De belichting wordt zoals altijd weer verzorgd door Collin Withaar.
maandag 3 november 19.45 uur
Rudolf Steiner College
Tamboerstraat 9, Rotterdam
06 1414 5645

Cursus o.l.v. Hans Notenboom, kunstenaar en kunstzinnig therapeut
In vier avonden neem ik je mee in de wonderlijke wereld van de moderne kunst. We staan in iedergeval stil bij het impressionisme, expressionisme, kubisme, surrealisme en de kunst na 1945.
Vele stijlen en kunstnaars komen aanbod. Elke avond behandelen we drie aspecten:
€ 50,— per persson voor de hele cursus
Vooraf aanmelden
Voorkennis is niet noodzakelijk
woensdag 5 november 19.30 uur
woensdag 17 december 21.30 uur
Ontmoetingscentrum Prinsenhof
Bramanteplein 2, Rotterdam
06 1424 3447
Voordracht door Sebastiaan de Vries
In de 5e cultuurperiode, waarin wij ons nu bevinden, staat de ontwikkeling van de bewustzijnsziel centraal. Dat hangt samen met de ontwikkeling van individuele geestelijke emancipatie en de ontwikkeling in en naar vrijheid. Cruciaal is daarbij ook het leren kennen en doorzien van alle aspecten van het kwaad, in onszelf en in de wereld. De krachten van het kwaad kunnen we op dit moment in rijke mate ontmoeten en bestuderen.
Er zijn verschillende vormen van het kwaad en Lucifer en Ahriman zijn er twee van. De mens heeft zich met deze wezens uiteen te zetten. Ze bieden de mens weerstand voor ontwikkeling. Wat zijn de intenties van Lucifer en Ahriman? Hoe werken ze in ons en in de wereld? Hoe kunnen we ze herkennen? En welke andere vormen van tegenkrachten bestaan er?
Sebastiaan de Vries is filosoof en germanist, is werkzaam in de pedagogie, verricht geesteswetenschappelijk onderzoek en is als spreker actief
woensdag 5 november 19.30-21.30 uur
Belcrumhuis
Pastoor Pottersplein 12, Breda
06 1270 5701

Cursus o.l.v. Myra van der Linden
Het zonnige zomerlicht wat ons naar buiten brengt in al het groeiende en bloeiende om ons heen, wordt tot een ‘binnenlicht.
We schilderen met aquarelverf op vochtig papier.
We proberen een nieuw licht te ontdekken dat ons kan helpen in de donkere tijd naar st. maarten en kerst toe.
In mijn werkkamer is ruimte voor drie, vier personen.
kosten € 60,- per dag inclusief materiaal en koffie en thee.
Meenemen: eigen platte penselen.
donderdag 6 november 10.30 uur
donderdag 13 november 16.30 uur
Appartement 7de etage
Hammarskjoldplaats 239, Rotterdam
06 1894 0472

De antroposofische visie op geneeskunde en pedagogiek versus wetenschap en samenleving
Deelname ter plekke of deelname online
Over het thema
Tot de kern van het antroposofische mensbeeld behoort de drieledige en vierledige mens. Enerzijds is er de zienswijze dat in de mens zich vier dimensies afspelen. De mens is namelijk 1) gezegend met een materieel lichaam, 2) een lichaam dat vervuld is van levenskrachten, 3) en ook van innerlijkheid (gedachten, gevoelens, strevingen) en 4) en tenslotte zich onderscheidt door geestkracht (spraakvermogen, denkvermogen, creativiteit, Ik-bewustzijn). Daar berust het vierledige mensbeeld op.
Daarnaast kun je ook de drieledige mens onderscheiden: zijn lichamelijkheid blijkt namelijk functioneel doordrongen te zijn van drie aspecten. Zielsmatig komt dat tot uitdrukking in de vermogens van denken, voelen en willen. Rudolf Steiner heeft ontdekt dat deze vermogens gegrond zijn in drie aspecten van de lichaamsfysiologie. Het denken in het zenuwstelsel (dominant aanwezig in het hoofd), het voelen in het ritmisch stelsel (vooral gevestigd in het gebied van hart en longen) en het willen in het stofwisselingsstelsel (met name in het onderlijf gesitueerd).
Dit antroposofische mensbeeld vormt de grondslag voor de antroposofische geneeskunde en pedagogiek. Marco Ephraïm zal de geneeskunde vertolken, Arie Bos zal ingaan op de confrontatie van het antroposofische mensbeeld met de gevestigde wetenschap. Het probleem is dat de huidige wetenschap sterk materialistisch georiënteerd is en geneigd is om de hogere dimensies van de mens de reduceren tot uiterlijke lichaamsprocessen. Valentin Wember is onze bijzondere gast uit Duitsland. Hij zal zich allereerst richten op de pedagogiek (voertaal Engels). In een tweede lezing zal hij ingaan op ongezonde invloeden vanuit de inrichting van de samenleving.
Geneeskunde en onderwijs kunnen als onderdelen worden gezien van het geestesleven en het valt te verdedigen dat vrijheid op dat gebied het meest vruchtbaar en werkzaam is. In de huidige samenleving blijkt het economisch leven (industrie) oppermachtig aanwezig te zijn, vervolgens ook een sterke invloed uit te oefenen op de politiek die verantwoordelijk is voor wet- en regelgeving. Door deze constellatie dreigt de medische en pedagogische wereld ernstig in hun vrijheid te worden beknot. Rudolf Steiner pleitte voor sociale driegeleding, in de vorm van drie onafhankelijk opererende domeinen 1) het geestesleven 2) de politiek en 3) het economisch leven.
Tijdens het congres vindt ook een ronde van werkgroepen plaats vanuit diverse disciplines. Er zijn ook wat kunstzinnige intermezzo’s in het programma opgenomen. Het congres richt zich op professionals uit de antroposofische geneeskunde & pedagogiek, maar ook overige geïnteresseerden zijn welkom!
Kosten: deelname ter plekke € 110,— (studenten: € 55,—); deelname online € 35,—
zaterdag 15 november 10.00-18.00 uur
Rudolf Steiner College
Tamboerstraat 9, Rotterdam
06 2141 2688

Voordracht door Rob Gruben
Op deze avond worden enkele actuele maatschappelijke problemen beschouwd vanuit een geestelijk perspectief. Aan de orde komen de transitie naar duurzame energie, de omstreden ‘gender-kwestie’ en de toenemende invloed van kunstmatige intelligentie, deep-fake video’s en fotoshopping, waardoor we steeds minder zeker weten wat nu ‘waar’ is. Wat is de spirituele betekenis van al deze trends die in deze tijd zo sterk opspelen?
Er wordt ruim tijd gebodenvoor het stellen van vragen.
Kosten: € 15 (reductie mogelijk in overleg)
Nota Bene: Graag contact betalen: pinnen is niet mogelijk
Raadpleeg vooraf ook altijd onze website voor de actuele informatie. Soms wordt een avond noodgedwongen op korte termijn geannuleerd.
donderdag 20 november 20.15-22.00 uur
Vrije School de Vuurvogel
Schansbos 5-6, Zoetermeer
06 2141 2688

Workshop pasteltekenen door Anneke van Wensveen (kunstzinnig therapeute)
Veel vogels zijn al vertrokken naar het warme zuiden. Ook onze roodborstjes doen dat, maar zij worden afgewisseld door soortgenoten uit het hoge noorden. We kunnen ze tegenkomen in tuinen en parken.
In deze workshop gaan we met pastelkrijt een mooi schilderij maken. Voorkennis is niet nodig. Voor materiaal wordt gezorgd; mocht je zelf pastelkrijt bezitten, neem het dan mee!
Vooraf aanmelden via e-mail is noodzakelijk, de aanmelding is pas compleet na betaling op rekening NL39 ABNA 0463 9967 39 t.n.v. Stichting Studiecentrum Antroposofie Zoetermeer o.v.v.“pasteltekenen” en uw naam.
Er geldt een maximum van 10 deelnemers.
Kosten: € 20 per persoon, incl. koffie, thee & materiaalkosten.
NB inloop vanaf 13.15 uur!
Raadpleeg vooraf ook altijd onze website voor de actuele informatie. Soms wordt een avond noodgedwongen op korte termijn geannuleerd.
zaterdag 22 november 13.30-16.30 uur
Therapeuticum Aurum
Frits de Zwerverhove 1, Zoetermeer
06 4936 5158

Voordracht door Sebastiaan de Vries
In de beeldenrijkdom van het Kerstgebeuren vinden we twee verhaallijnen met geheel verschillende karakters. In het Lukasevangelie worden we in ons hart verwarmd door de beelden van de eenvoudige herders in het veld. In het Mattheüsevangelie ervaren we de dramatiek van de mensheid en de verhevenheid van de Drie Wijzen uit het Oosten, de Drie Koningen.
Beide evangeliën dragen diepe inzichten in zich die de uitdrukking zijn van twee verschillende stromingen en impulsen in de ontwikkeling van de mensheid. We gaan in op de diepere betekenis van deze twee mensheidsstromingen en hun samenhang en wat dat voor onze geestelijke ontwikkeling kan betekenen.
Kosten: € 15,— (reductie mogelijk in overleg)
Graag contant betalen: pinnen is niet mogelijk
Raadpleeg vooraf ook altijd onze website voor de actuele informatie. Soms wordt een avond noodgedwongen op korte termijn geannuleerd.
donderdag 11 december 20.15-22.00 uur
Vrijeschool de Vuurvogel
Schansbos 5-6, Zoetermeer
06 2141 2688
de gezamenlijke antroposofische agenda
voeg uw bericht toe aan de gezamenlijke agenda…