Kanttekeningen
Dit jaar vond ter gelegenheid van de 100e sterfdag van Rudolf Steiner de presentatie plaats van de 'tweede geheel herziene druk' van zijn autobiografie Mijn levensweg. Het boek wordt uitgegeven door de Stichting Rudolf Steiner Vertalingen, die sinds 2019 ook als uitgever optreedt.
Naar aanleiding van deze uitgave verdiepte Paul Heldens zich in een aantal details van presentatie en vormgeving. Daarbij bracht hij ook een aantal zaken bij elkaar die slechts verspreid in tijd en vindplaats aanwezig zijn.
Het resultaat is een artikel van 8 pagina’s met 'kanttekeningen', dat wat vorm en inhoud betreft niet exact een recensie genoemd kan worden, maar wel sterk in die richting gaat.
Kanttekeningen-bij-de-nieuwe-uitgave-van-Rudolf-Steiners-autobiografie.pdf
Alle essays van Paul Heldens:
/verdieping/essays-van-paul-heldens.html
Assepoester en AI
Wim Wolbrink is verhalenverteller en oprichter van De Nationale Vertelschool. In deze podcast geeft hij zijn visie op huidige maatschappelijke ontwikkelingen, waarbij hij het sprookje Assepoester gebruikt om actuele fenomenen te verklaren.
Boekweit in Brabant
Eeuwenlang maakten bloeiende boekweitvelden deel uit van het Brabantse landschap. Tegenwoordig komt echter bijna alle boekweit uit Binnen-Mongolië en moet het een reis van 24.000 km afleggen om hier gegeten te worden.
Sinds vorig jaar wordt er op BD-boerderij De Beersche Hoeve gewerkt aan de terugkeer van boekweit in Brabant. Na een lange zoektocht werd een partij zaad van het oude landras Brabantse Grijze Zandboekweit gevonden en uitgezaaid.
Ook elders in Nederland wordt weer biologische boekweit verbouwd. Het wordt door groothandel de Nieuwe Band op de markt gebracht. Deze boekweit is nu genomineerd als Bio Product van het Jaar 2025. Via onderstaande link kunt u uw stem erop uitbrengen.
www.odin.nl/actueel/nieuws/-185789-odin-boerderij-beersche-hoeve-brengt-boekweit-terug-in-brabant
Opnieuw hoge wintersterfte onder bijen
Ook slecht nieuws over de bijen: Jaarlijks voert de Wageningen University & Research een enquête uit in samenwerking met de diverse imkersorganisaties, waaronder de BD-imkers. Voor het derde jaar op rij bleek de wintersterfte onder bijenvolken meer dan 20% te bedragen.
De sterfte was de afgelopen winter het hoogst in de provincie Utrecht (31,2%) en het laagst in Flevoland (11,4%). De oorzaken zijn divers en kunnen per jaar en locatie fluctueren. De varroamijt (afbeelding) en bijenvirussen spelen een grote rol.
Meimaand bijmaand
In de maand mei zijn veel bijensoorten actief, produceren volop honing en gaan zwermen om zich voort te planten. De Odin-imkerij organiseert daarom in samenwerking met Bee Foundation, de Traay en Kunsthal Rotterdam, een maand vol inspirerende en gratis activiteiten over het leven van de bijen.
www.odin.nl/actueel/nieuws/-186050-meimaand-bijmaand-ontdek-de-magische-wereld-van-de-bijen
www.kunsthal.nl/nl/plan-je-bezoek/activiteiten/meimaandbijmaand
Gratis sex en spiritualiteit
In de webwinkel Gezichtspunten van Centrum Sociale Gezondheidszorg vindt u brochures over de gezondheid van lichaam, ziel en geest. De site heeft ook een afdeling waarin u diverse uitgaven gratis kunt downloaden.
Vandaag is daaraan het boekje Sexualiteit van Manfred van Doorn toegevoegd. Deze uitgave is een onderzoekstocht van de auteur naar de verhouding tussen spiritualiteit en seksualiteit.
www.gezichtspunten.nl/gratis-downloads-27.html
Huize Zonnebos in de steigers
Het Leendert Meeshuis in Bilthoven biedt antropofische zorg aan 70 ouderen met een complexe vorm van dementie. Koepelorganisatie Warande, waar het huis deel van uitmaakt, is nu bezig met de bouw van een nieuw, groter zorgcomplex in Zeist. Dat zal plaats bieden aan 96 bewoners.
Het complex heeft inmiddels een eigen naam gekregen: Huize Zonnebos. De volgende stap is het maken van een grondsteenspreuk. Daarna volgt het maken en plaatsen van een bronzen beeld, ontworpen door Feico Hajonides.
Als naar verwachting het huis eind 2025, begin 2026 opgeleverd wordt, kunnen de bewoners van het Leendert Meeshuis verhuizen naar Huize Zonnebos.
www.warandeweb.nl/huize-zonnebos
Massaclaim tegen Triodos
Het is de Triodos Bank niet gelukt om een massaclaim van certificaathouders via de rechter te blokkeren.
Tijdens de coronacrisis kwamen de certificaathouders van de Triodos Bank in de knel: ze konden niet meer bij hun geld, omdat de certificaten niet te verkopen zijn zoals normale aandelen. De waarde ervan nam sindsdien af van 84 tot 26 euro.
Triodos wilden de certificaathouders tegemoet komen met een compensatie van 10 euro per certificaat, op voorwaarde dat ze af zouden zien van het recht om via een proces een hogere compensatie te vorderen.
Ongeveer 1200 gedupeerde certificaathouders stemden hier niet in mee en verenigden zich in Stichting Triodos Tragedie. Deze stichting kan door het recente vonnis nu zo'n 77 miljoen euro compensatie claimen.
www.nu.nl/economie/6353589/massaclaimzaak-certificaathouders-triodos-bank-kan-doorgaan.html
www.triodos.nl/certificaathouders
Helend opvoeden cadeau
Eerste Paasdag 2001 begon AntroVista haar werk als gids in antroposofisch Nederland en België. We zijn heel blij dat we u nu al 24 jaar van dienst mogen zijn en geven u ook dit jaar graag weer een verjaardagscadeautje.
Het is dit keer een wel heel bijzonder en omvangrijk cadeau: een nieuwe, gebruiksvriendelijke en organisch vormgegeven website met.het verzamelde werk van Waldorfdocente en heilpedagoge Ernesta Kruger, dat zij speciaal hiervoor beschikbaar heeft gesteld.
De website Helend opvoeden bevat een schat aan achtergrondinformatie, praktische toepassingen en oefeningen. U vindt er bijvoorbeeld alles over het leren schrijven met letterbeelden en er zijn verhalen voor alle leeftijden.
In deze tijd groeien steeds meer kinderen op die ook speciale zorg en aandacht nodig hebben. De inzichten uit de antroposofische pedagogie en heilpedagogie die u in Helend opvoeden vindt, zijn belangrijk voor alle ouders, opvoeders en leerkrachten.
Een spreuk voor iedere week

de zon spreekt tot de menselijke zinnen
en vreugde uit de zielendiepten
zich met het licht verenigt bij het zien,
dan trekken vanuit de omhulling van het zelf
gedachten tot in de verten van de ruimte
en binden verdoezeld
het menselijk wezen aan het zijn van de geest.
De weekspreukenkalender van Rudolf Steiner begint ieder jaar op Pasen met de eerste spreuk. Als u nog niet eerder de reis van de ziel door het jaar hebt meegemaakt, is dit het juiste moment om in te stappen.
De digitale versie van AntroVista helpt u om de onderlinge samenhang en structuur van deze mantrische spreuken te doorgronden.
https://weekspreuken.antrovista.com
De weekspreukenkalender is er in alle smaken en talen. Voor de Friezen onder ons is er bijvoorbeeld de Wikespreukenkalinder, Meditaasjes foar de wiken fan it jier, een vertaling van Ytsen Kooistra:
https://wikespreuken.antrovista.com
En Abel Drent verwoordde de teksten van Steiner opnieuw in Het jaar rond in 52 weekspreuken:
https://weekspreuken.antrovista.com/hetjaarrond
Mieke Fielmich maakte voor iedere week een schilderij. Die kunt u bekijken in haar weekspreuken-app en versturen als e-card:
Mieke Fielmich, De weekspreuken van Rudolf Steiner
Bij de weekspreuken kunt u ter verdieping de column In de week van Kees Verhage volgen. Kees maakte hiervoor nieuwe vertalingen, waarbij hij vooral aandacht besteedde aan het metrum en de poëtische vorm van de spreuken. Passende muziek, afbeeldingen en YouTube-filmpjes maken de spreuken nog toegankelijker.
In de week, column van Kees Verhage
BD zonder PFAS
Het RIVM adviseerde deze week om geen eieren van hobbykippen te eten. Er zou een te hoge concentratie PFAS in zitten. PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen. Deze worden nauwelijks afgebroken en hopen daardoor op in de grond. Ze vormen zo een risico voor het milieu en voor de gezondheid.
Eieren uit de winkel of van de markt zouden wel veilig te eten zijn. Biologisch-dynamisch pluimveehouder Kees Sijbenga van de Dennenhoeve in Hooghalen legt uit wat het verschil maakt.
www.biojournaal.nl/article/9724654/eieren-van-hobby-kippen-mogelijk-schadelijk-vanwege-pfas
www.odin.nl/actueel/nieuws/-181549-eieren-en-pfas-hoe-zit-dat-nu
Uit de hand gelopen
Op het Rudolf Steiner College in Rotterdam-Crooswijk waren eindexamenstunts verboden, maar de leerlingen wilden toch iets doen op hun laatste schooldag. Dat liep ernstig uit de hand: leerlingen beklommen het dak, probeerden deuren in te trappen en gooiden met eieren en zwaar, illegaal vuurwerk.
De politie moest eraan te pas komen en kinderen werden met de wapenstok neergeslagen. Rector Ariëtte Kasbergen zegt met de politie te willen praten over het geweld.
https://rudolfsteinercollege.nl/nl/nieuws/nieuwsbericht_over_kolderdag
Video: politie gebruikt wapenstokken bij examenstunt
Een bekritiseerbare Steiner
Mieke Mosmuller reageert op YouTube op alle publicaties rond de honderdste sterfdag van Rudolf Steiner.
Ze stelt vast dat er een tendens is om Rudolf Steiner als een geniaal persoon te bekijken, maar niet als de ingewijde die hij was. Daardoor wordt hij veranderd in iemand die men kan bekritiseren zoals men alle grote wetenschappers, filosofen en kunstenaars bekritiseert.
In het Duits gesproken, met Nederlandse ondertiteling.
www.youtube.com/watch?v=FJTB0FO-PaM
Actueel uit Oekraïne
Beeld van hoop - Biodynamische boeren maken koemest-preparaat in Oekraïne
Nieuw, de 22ste nieuwsbrief van de Hulpkring Oekraïne:
april-2025-hulpkring-oekraine-22.pdf
Meer achtergrondinformatie en nieuwsbrieven van Hulpkring Oekraïne vindt u op de speciale Oekraïne-pagina:
https://www.antrovista.com/oekraine.html
Nieuwe ouderenzorg in Den Haag
In Den Haag is een nieuw antroposofisch verpleeghuis van start gegaan voor ouderen met psychogeriatrische en lichamelijke klachten.
Het verpleeghuis is een afdeling van het reguliere Haagse Wijk- en Woonzorg (HWW zorg) en draagt de naam Stormvogel. Het is kleinschalig, met 18 kamers en twee woonkamers. Binnen de afdeling wordt gewerkt vanuit de reguliere en de antroposofische geneeskunde.
www.hwwzorg.nl/wonen-met-zorg/de-eshoeve
De bouwkunst van Steiner
Piet Sieperda publiceerde een website met artikelen over de architectuur van van het Goetheanum en omliggende gebouwen. Van de meeste artikelen is ook een Nederlandse vertaling beschikbaar.
https://steiner-architektur.nl
Hoe de antroposofie ons leert mens te zijn
Ter gelegenheid van de 100ste sterfdag van Rudolf Steiner ging Café Weltschmerz in gesprek met Frans Lutters en Els van Dongen.
www.youtube.com/watch?v=5jGtnfbgCXI
Ook De Andere Krant schonk aandacht aan de 100ste sterfdag en bracht een thema-editie (29 maart 2025 /nr.13) uit waarvan het tweede katern grotendeels gewijd is aan de antroposofie. Online is een artikel te lezen van Sanne Burger: '100 jaar na Steiner: Hoe vrij is de vrijeschool?'
https://deanderekrant.nl/100-jaar-na-steiner-rapportage-hoe-vrij-is-de-vrije-school
100 jaar geleden
100 jaar geleden overleed Rudolf Steiner, op 30 maart 1925.
De aarde als levend wezen
Het lentenummer van Dynamisch Perspectief, het ledenblad van de Vereniging voor Biologisch-Dynamische Landbouw & Voeding heeft als thema 'De aarde als levend wezen'.
U kunt het hier kosteloos online lezen:
https://bdvereniging.nl/wp-content/uploads/DP-2025-1-LR-spreads.pdf
Vrijeschoolmazelen
Het aantal gevallen van mazelen in Nederland neemt de laatste tijd weer toe. En wel speciaal op basisscholen waar weinig gevaccineerd wordt, zoals scholen met veel islamitische leerlingen en Vrije Scholen:
https://nos.nl/artikel/2561184-aantal-gevallen-van-mazelen-neemt-toe-deze-week-50-nieuwe-infecties
Weten wat wijs is? Bij Centrum Sociale Gezondheidszorg kunt u kosteloos een brochure downloaden: Inenten, Waarom wel? Waarom niet?, geschreven door Madeleen Winkler en Pieter Meester.
https://www.gezichtspunten.nl?q=inenten
Ook bij de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken vindt u stof tot nadenken:
de volledige agenda, klik hier
De mens, de machine en het vrije midden
Deventer
Werkbijeenkomst met euritmie en voordracht, georganiseerd door Stichting Rozenhart, stichting ter ondersteuning van Euritmie in Beweging
Werking van krachten en wezens in je lichaam
Zeist
Workshop met Robert de Haan en Frans Romeijn
Memory Eternal to the Fallen Heroes
Den Haag
Kamerkoor Ilmatar o.l.v. Imre Ploeg zingt het requiem van Alexander Kastalsky en muziek van tijdgenoten rond de Eerste Wereldoorlog
Beweging en Vorm
Brielle
Themadag met Monique Sajet, biodanza en Hans Notenboom, schilderen
Maria Magdalena en de Gotische kathedralen
Zeist
Lezingen, muziek, meditaties en werkgroepen met Danielle van Dijk en Monique de Hoop
Werken met de oerplant
Ulvenhout AC
Carmencita de Ruiter is te gast bij Puurmens. We gaan ons die dag verdiepen in de kwaliteiten van de planeten en de dierenriem en het werken met de oerplant.
Lentemarkt in Oss
Oss
Op zondag 18 mei is op Vrijebasisschool Kleurenbos weer een gezellige Lentemarkt.
Werk van kunstenaars die door de antroposofie geïnspireerd worden.
De vrije natuur – impressies in monoprint
Den Haag
Elinor Fuchs exposeert in het Vreedehuis
In het archief van het tijdschrift Vrije Opvoedkunst vindt u een schat aan informatie.
Hieronder ziet u enkele artikelen voor deze tijd van het jaar.
Hier is onze fiere Pinksterblom
H. Sweers-van Woggelum
Januari 1964
Pinksterzangers
Daniël Udo de Haes
Verhaal
April 1949
Machiavelli in Casciano
Arnold Henny
Een onderzoek naar de bronnen van het historisch materialisme
Mei 1951
Over de graal en het Keltendom
Wim Veltman
Mei 1981
Akademie bouwt: bouwen aan nieuwbouw
Onbekende auteur
Juni 1988
Energie
Peter Van der Wurf
Mei 1982
Maak AntroVista tot uw startpagina, klik hier...
AntroVista wordt iedere dag bijgewerkt en is daardoor altijd actueel.
Column van Kees Verhage over de weekspreuken
- Lente-bloemkool
Met kerrie, bieslook en pijnboompitjes - Radijsjessalade
Met lentegroen, olijven en schapenkaas - Mango met rabarber-amandel-moes
Lekker met amandelpasta en verse munt
Paulien van Tienhoven
Doorkijkjes
Marianne Polhout
In de Stroom van de Lichtrivier
Pasen - klassieke schilderijen
Matthias Grünewald
Isenheimer Altar
Trees Zwetsloot
Van Pasen tot Pinksteren
meer ecards voor Pasen tot Pinksteren
Jaarplanner 2025-2026
Leven met de seizoenen
Manon Berendse
Dé praktische familieplanner boordevol inspiratie.
Met tips & moois over opvoeden, creativiteit, buiten & binnen zijn en natuurlijk de jaarfeesten!
In het spitsuur van je gezinsleven is het soms goochelen met de tijd. Thuis, school, werk, vrienden, familie, én de dingen die je graag doet; het is moeilijk om overzicht en rust te bewaren. Leven met de seizoenen is een manier om die tijd bewuster vorm te geven. Zo ontdek je veel manieren waarop je elkaar kunt vinden in het leven van alledag.
- volg het ritme van de seizoenen
- van juli 2025 t/m augustus 2026
- lekker veel schrijfruimte
- vol tips over creativiteit, bewust leven, buiten & binnen zijn en natuurlijk de jaarfeesten!
€ 21.95
14 mei 2025
ISBN: 9789062389513
Christofoor
Lente
Lieve lentemeisjes
Marianne Carolus
Met sprookjes het jaar rond deel 3. De lente.
De lente wordt altijd blij verwelkomd! We hebben er op gewacht en ernaar verlangd. De takken waren lang kaal zonder ruisende en ritselende groene blaadjes. De aarde was stil zonder kleurige bloemen en insecten. En plotseling verandert alles, want er steken groene sprietjes door de harde bevroren bodem en dor de ijzige sneeuw naar boven.
Het is een zachtmoedig wonder hoe zulke zachte tere sprieten door de harde grond komen! Eerst die witte klokjes en dan al snel die stralende gele krokusjes! De zon komt nu steeds eerder op en blijft langer stralen en niet alleen het water en het land ontdooit, maar ook de mensen worden blij, dankbaar en deemoedig. Hoe konden die harde knoppen zacht blozend zwellen en voor tere groene blaadjes open barsten. En als zachte kuikentjes hun eigen eierschalen breken?
De sprookjes van de lente laten zien hoe de zachte krachten van lieve lentemeisjes de harde schalen van het lot kunnen doorbreken en met hun zachtheid en warme liefde wat in hardheid gevangen zat, bevrijden:
De twaalf jagers, de drie spinsters en de zeven raven.
Het lentepunt zelf en Maone reizen ver.
€ 16.50
14 mei 2025
ISBN: 9789076156149
Vereniging voor Vrije Opvoedkunst (VOK)
Hotel Corona
Mieke Mosmuller
'...We moeten op de een of andere manier onze eigenlijke verhouding zien terug te vinden, dit is echt zo gemaakt! Ik denk dat het enige wat we kunnen doen is: het benoemen. Dan zal het wel over gaan. Het is ook vreemd, als je altijd alleen maar aan een tafeltje in Corona hebt gezeten en gepraat hebt over beleidszaken en idealen en je bent dan opeens na een wandeling aan het strand als twee geliefden samen in een appartement. Waar moet dat heen?'
Geleerde idealiste Hannes vindt haar idealen voor een betere wereld weerspiegeld in de doelen van de VN en komt er geleidelijk aan achter waar de bron van haar eigen idealen gezocht moet worden. Hannes en politicus Joost vinden elkaar en langzamerhand bloeit de liefde tussen hen op. Zij leren de blik te richten achter het masker van de politiek en het idealisme.
€ 24.90
14 mei 2025
ISBN: 9789075240832
Uitgeverij Occident
Vrij kinderspel
Belangrijk voor het hele leven
Muriel Boeke
Dit Gezichtspunt gaat over het grote belang van vrij spelen hoe dat doorwerkt in de ontwikkeling en de persoonlijke groei van een kind. Vrij spel bevordert de creativiteit, de gezondheid, sociale interactie en de persoonlijke groei. Het biedt kinderen en volwassenen de kans om zichzelf en elkaar als mens te ontmoeten.
In de huidige tijd, van sociale media, is het niet vanzelfsprekend om te spelen en spel te waarborgen voor al die kinderen, en volwassenen, die zoeken naar zinvolle en vreugdevolle wisselwerking met de ander en met de wereld.
Gezichtspunten nr. 86, € 4.00
25 april 2025
Centrum Sociale Gezondheidszorg
Apocalypse
Voorbij het ondergangsdenken
Kees Zoeteman en Astrid van Zon
Het Griekse woord Apocalypse betekent Openbaring of Onthulling. Openbaring van wat? Openbaring van een geheim dat voordien verborgen was. Wat in de klassieke culturen in de tempels onder geheimhouding werd onderwezen, werd met de Apocalypse in de openbaarheid gebracht.
Dit naar buiten komen is een geheimzinnig proces om onder meer twee redenen. De eerste is dat het openbaren in kringlopen gebeurt die elk uit zeven stappen bestaan. En de tweede is dat het zichtbaar worden van het verborgene van dit geschrift van Johannes de vorm aanneemt van symbolische beelden. Om de inhoud te begrijpen moeten we als lezer thuis raken in deze beelden.
Daarvoor biedt deze omvattende uitgave twee wegen. Inzicht in de rijke inhoud van de Apocalypse wordt geboden door een nauwgezette bespreking en duiding van de inhoud van Johannes' geschrift. Een tweede toegang tot de beeldenwereld van de Apocalypse, is te vinden in de oefeningen waarmee de bespreking van de tekst in 56 fragmenten steeds wordt afgesloten.
In een afrondend deel wordt nog een verhelderende blik geworpen op de inhoudelijke opbouw en betekenis van de Openbaringen.
Met dit alles biedt deze uitgave stof en aanmoediging om de onthulling van wat verborgen was mee te beleven. Daardoor kan ons inzicht in hoe te handelen bij onze dagelijkse uitdagingen wezenlijk verdiept worden. Tegelijk kunnen we ons het beeld eigen maken waarmee door ingewijden al millennia de wording van de mens op onze planeet is geduid.
Hardcover, genaaid, 426 pagina's, met afbeelding in kleur
€ 49,50
22 april 2025
ISBN: 9789083466699
Nearchus CV / Adventum