Overzicht van activiteiten

Voordracht over bd-landbouw door René Groenen

In 1924 houdt Rudolf Steiner tijdens Pinksteren en de dagen daarna een achttal voordrachten die later als ‘de landbouwcursus’ door het leven zijn gegaan.

Deze voordrachten vormen de basis van de biologisch-dynamische landbouwmethode.

Uit de eerste voordracht is het volgende, veelzeggende, citaat: “Waarom is het tegenwoordig onmogelijk om nog zulke aardappels te eten als ik in mijn jeugd gegeten heb? Ik heb het werkelijk overal geprobeerd. Je kunt nergens meer zulke aardappels eten, ook niet waar ik ze indertijd gegeten heb.

Heel wat dingen zijn in de loop van de jaren beslist achteruitgegaan wat hun innerlijke voedingswaarde betreft. De laatste decennia laten dat bij uitstek zien.” (pagina 27, Nederlandstalige uitgave van de landbouwcursus, 3 e druk 2017)

Wat is er uit dit citaat op te maken?

Uit het feit dat het in de landbouwcursus staat, kunnen we gevoeglijk aannemen dat voedingskwaliteit ten nauwste met landbouw te maken heeft. Je zou kunnen zeggen: eten is een agri-culturele activiteit. Anders gezegd: wat we eten bepaalt hoe het landschap er uit ziet.

Ten tweede: blijkbaar is er iets veranderd in de jaren tussen Steiners jeugd zo rond 1870 en het jaar 1924, het jaar van de landbouwcursus. Niet alleen in bepaalde regio’s maar overal. In welke dimensie moet dat gezien worden? Europees? Globaal? Kosmisch? Mijn inziens vormt het gebeuren dat in 1879 heeft plaatsgevonden, en dat door Rudolf Steiner talloze malen is aangehaald in zijn voordrachten, een sleutel tot een antwoord. Het behelst de val van Ahriman en zijn helpers. Zij werden door de aartsengel Michael en zijn engelen uit de hemel gestoten en op aarde geworpen.

Dat heeft, naar ik meen, gevolgen voor de aarde als levend organisme in haar wezensdelen. En ook voor de menselijke ziel in zijn denken, voelen en willen. Dáár woedt nu de strijd tussen Michael en de draak.

Rudolf Steiner heeft met de antroposofische impuls een medicijn gegeven om een toekomst voor mens en aarde mogelijk te maken. De landbouwcursus vervult daarin een hele specifieke taak: het beschrijft een landbouwsysteem in haar aards-kosmische dimensies en geeft talloze concrete maatregelen aan om het verder te ontwikkelen. Daaruit komen voedingsmiddelen voort die de mens ten diepste voeden en die tegelijkertijd ook aan de aarde een gezond makende impuls geven.

Deze aspecten zullen op 8 juni aan de orde komen in de voordracht die René Groenen zal geven.