Actueel uit Oekraïne
De vijfde klas van vrijeschool Divosvid uit Kharkiv viert hun Olympiade met zelfgemaakte speren in West-Oekraïne.
Nieuw, de 24ste nieuwsbrief van de Hulpkring Oekraïne:
augustus-2025-hulpkring-oekraine-24.pdf
Meer achtergrondinformatie en nieuwsbrieven van Hulpkring Oekraïne vindt u op de speciale Oekraïne-pagina:
https://www.antrovista.com/oekraine.html
Het leven van Jelle van der Meulen
Van auteur Jelle van der Meulen verscheen deze zomer het boek Onvoltooide antroposofie.
Naar aanleiding daarvan werd hij op YouTube geïnterviewd door Joris Rietveld in de serie De Geestesschappers. Ga er maar even voor zitten, want ook de heren nemen er alle tijd voor.
Rudolf Steiner in Nederland
Rudolf Steiner bezocht Nederland tussen 1904 en 1924 in totaal acht keer, en hield daarbij in tien verschillende plaatsen ruim 90 voordrachten en toespraken.
Herman Boswijk maakte daar in 2011 een tentoonstelling over, die hij nu in de vorm van pdf-bestanden aan iedereen beschikbaar stelt.
Levensweg
Dit voorjaar verscheen de nieuwe vertaling van Mijn levensweg van Rudolf Steiner.
Hans Stolp schreef er een voorwoord voor en gaf een voordracht bij de presentatie in theater de Flint in Amersfoort. U kunt deze voordracht nu bekijken op YouTube:
www.youtube.com/watch?v=gnUKmrDlEAU
De esoterische evolutie
Het werk van auteur Margarete van den Brink is gewijd aan de spirituele en religieuze achtergronden van de grote overgangen die in onze tijd plaatsvinden in de samenleving en in de persoonlijke ontwikkeling van mensen.
Ze heeft inmiddels een groot aantal indrukwekkende boeken en artikelen op haar naam staan. Haar nieuwste werk, over de oorsprong en ontwikkeling van aarde en mensheid, zal (voorlopig) niet in druk verschijnen, maar is door haar online beschikbaar gesteld. Op haar website kunt u het kosteloos lezen:

Sinds 1984 zetten Sleipnir-ondernemers concrete stappen op weg naar een economie die recht doet aan mens en aarde. Die kring van ondernemers is de afgelopen jaren sterk gegroeid en de belangstelling voor de 'Sleipnir-werkwijze' neemt toe.
Bijna 60 ondernemingen, groot en klein, hebben zich inmiddels verenigd onder de vlag van Sleipnir (Stichting en Coöperatie). De meeste van deze bedrijven zijn ‘van zichzelf’ (steward-owned), of zijn bezig dat te worden.
Via de aangesloten bedrijven en veel andere adressen wordt op dit moment een krant verspreid die een levendig beeld geeft van de samenwerking in het kader van Sleipnir.
De krant bevat interviews met Odin-directeur Merle Koomans van den Dries; met Koos Bakker (die bedrijven binnen Seipnir begeleidt) en Jeroen Robbers (die zijn boerderij/internationale groothandel in pompoenen bij Sleipnir onderbracht).
Daarnaast: reportages over surfschool The Shore, staatsvrije vrijeschool De Werfklas en kinderopvang De Sprank (alle aangesloten bij Sleipnir); 20 Sleipnir-ondernemers over hun drijfveren en hun ervaringen met Sleipnir plus informatie over de achterliggende idealen.
De krant is gratis te bestellen (minimaal 10 exemplaren) via: info@nearchus.nl
De digitale versie is hier te downloaden:
Kanttekeningen
Dit jaar vond ter gelegenheid van de 100e sterfdag van Rudolf Steiner de presentatie plaats van de 'tweede geheel herziene druk' van zijn autobiografie Mijn levensweg. Het boek wordt uitgegeven door de Stichting Rudolf Steiner Vertalingen, die sinds 2019 ook als uitgever optreedt.
Naar aanleiding van deze uitgave verdiepte Paul Heldens zich in een aantal details van presentatie en vormgeving. Daarbij bracht hij ook een aantal zaken bij elkaar die slechts verspreid in tijd en vindplaats aanwezig zijn.
Het resultaat is een artikel van 8 pagina’s met 'kanttekeningen', dat wat vorm en inhoud betreft niet exact een recensie genoemd kan worden, maar wel sterk in die richting gaat.
Kanttekeningen-bij-de-nieuwe-uitgave-van-Rudolf-Steiners-autobiografie.pdf
Alle essays van Paul Heldens:
/verdieping/essays-van-paul-heldens.html
Assepoester en AI
Wim Wolbrink is verhalenverteller en oprichter van De Nationale Vertelschool. In deze podcast geeft hij zijn visie op huidige maatschappelijke ontwikkelingen, waarbij hij het sprookje Assepoester gebruikt om actuele fenomenen te verklaren.
Gratis sex en spiritualiteit
In de webwinkel Gezichtspunten van Centrum Sociale Gezondheidszorg vindt u brochures over de gezondheid van lichaam, ziel en geest. De site heeft ook een afdeling waarin u diverse uitgaven gratis kunt downloaden.
Vandaag is daaraan het boekje Sexualiteit van Manfred van Doorn toegevoegd. Deze uitgave is een onderzoekstocht van de auteur naar de verhouding tussen spiritualiteit en seksualiteit.
www.gezichtspunten.nl/gratis-downloads-27.html
Nieuwe en nieuw vertaalde antroposofische boeken
Vijf basiswerken van de antroposofie
Een inleiding
Maarten Ploeger
- De filosofie van de vrijheid
- De christelijke inwijding en de mysteriën van de oudheid
- Theosofie
- De wetenschap van de geheimen der ziel
- De weg tot inzicht in hogere werelden
Je wilt, zoals velen, toegang krijgen tot het antroposofische geestesgoed. Hoe ga je dan te werk? Van deze vijf basiswerken is elk werk heel verschillend. Welke van deze werken is het meest voor jou geschikt als ingang tot de antroposofie?
De pedagoog Maarten Ploeger verdiepte zich zodanig in deze vijf basiswerken dat hij iemand die er nog weinig of niet bekend mee is, aan de hand kan meenemen. Zo worden minder toegankelijke werken of onbegrijpelijke passages toegankelijk en begrijpelijker.
Paperback, 104 pagina's, € 22,00
11 september 2025
ISBN: 9789493362185
Uitgeverij Pentagon
Recht doen
Aan mens en aarde
John Hogervorst
"Hier is het mijn bedoeling de sociale driegeleding 'dichterbij' te brengen. En te laten doorschemeren dat de sociale driegeleding geen bedenksel is, en ook geen abstract ideaal, maar een weg die het mogelijk maakt dat wij elkaar van mens tot mens - ook al ontmoeten wij elkaar nooit - in de diepste zin van het woord 'recht' kunnen doen.
Dat kunnen wij doen door de drie idealen van de Franse Revolutie elk op hun eigen plaats binnen te brengen in de drie gebieden die de samenleving vormen: geestesleven, rechtsleven, economisch leven. Zonder verbinding met deze idealen laten deze drie gebieden ons nu een tegenbeeld zien, waar onvrijheid, ongelijkheid en egoïsme overheersen.
Zoals wij de samenleving nu hebben ingericht doen wij elkaar geen recht. Een nieuwe inslag is nodig en begint in ons bewustzijn."
€ 14.00
3 september 2025
ISBN: 9789083529363
Nearchus CV
Je eigen levenskrachten verzorgen
Als opvoeder van kleine kinderen
Cornelis Boogerd
De tekst van deze brochure is een heldere inleiding in het thema waarmee de auteur zich al lange tijd bezighoudt: de betekenis van het etherlichaam in het opvoeden van het kleine kind, en de vraag wat je als opvoeder kunt doen om je eigen levenskrachten en gezondheid op peil te houden. Aanbevolen!
VOK-Cahier nr. 28
€ 3.95
21 augustus 2025
Vereniging voor Vrije Opvoedkunst (VOK)
Kinderen dagen ons uit
Rineke Boerwinkel
Omgang met kinderen kan heel leuk en motiverend zijn. Maar opvoeden is soms ook lastig en en stelt soms vragen aan onszelf waarmee we kunnen worstelen. Kinderen kun je nu eenmaal niet behandelen als volwassenen, omdat ze daar innerlijk nog niet aan toe zijn. Maar hoe doe je het dan wel?
In deze brochure bespreekt Rineke Boerwinkel diverse herkenbare opvoedingssituaties en presenteert methoden om hiermee om te gaan. Hierbij wordt rekening gehouden met zowel de eigenheid van het kind als die van de ouder. Strengheid of boosheid helpt niet echt; consequent handelen met oog voor de ontwikkeling van het kind biedt mogelijkheden voor oplossingen waarbij ook de volwassene zich ontwikkelt. Tegelijkertijd wordt hierbij de band tussen ouder en kind versterkt.
Interessant en leerzaam voor ouders, grootouders en iedereen die met kinderen omgaat.
Gezichtspunten nr. 87
€ 4.00
21 augustus 2025
ISBN: 9789075988642
Centrum Sociale Gezondheidszorg
Filosofie van de vrijheid - doen
Willem Daub
De auteur werkte lang als leerkracht op een Vrijeschool bovenbouw, studeerde daarvoor natuurkunde en filosofie - en daarna wetenschapsfilosofie. In dit boek gaat hij, aan de hand van de Filosofie van de vrijheid van Rudolf Steiner, op zoek naar manieren om het denken te observeren.
Daarvoor geeft hij een veelheid aan oefeningen die ons het denken 'duidelijk' kunnen maken. Zeker: een gecompliceerd thema, maar de oefeningen en de levendige schrijfstijl nodigen uit om in actie te komen.
Paperback, 145 pagina's, € 16.50
4 augustus 2025
ISBN: 9789076156156
Vereniging voor Vrije Opvoedkunst (VOK)
Het boek van de aarde
Frans Copijn
Frans Copijn (1899-1979) was een kunstschilder met een geheel eigen stijl en manier van werken. Hij heeft ca. 150 aquarellen gemaakt van een bijzonder hoog niveau.
Onder andere landschappen, graansoorten en grassen, dieren, bomen, bloemen en geneeskruiden, wolken en wolkenvorming en andere natuurverschijnselen. Hij beoogde daarmee een geheel aan werken te maken dat hij ‘Het boek van de aarde’ noemde.
Gebonden, 220 pagina's, € 70,00
28 juli 2025
ISBN: 9789083486512
Uitgeverij Cichorei
Edelstenen
Pretoogjes van hemel en aarde
Wendela Copijn
Het boek bevat 25 prachtig vormgegeven columns over kristallen en mineralen, die eerder in Seizoener verschenen zijn. Afgewisseld met eigen oliepasteltekeningen, gedichten en foto's tref je informatie aan over edelstenen.
Alles wat je weten wil met persoonlijke gedachten van Wendela over het leven met - en de vorming van gesteenten en kristallen.
Karbonkel, 2025
€ 32.50
7 juli 2025
Alles gegeven
Marie Tak van Poortvliet 1871-1936
Jacqueline van Paaschen
Marie Tak van Poortvliet (1871-1936) was modern, revolutionair, homoseksueel, esoterisch, vermogend en erudiet. Haar biografie is een verbijsterend verslag van een vrouw uit het patriciaat die zich aan het begin van de twintigste eeuw manifesteerde als een pionier in het verzamelen van moderne kunst. Topstukken uit haar kunstcollectie van Kandinsky, Marc, Mondriaan, Léger en anderen liet zij na aan belangrijke musea.
Jacqueline van Paaschen onderzoekt de strijd van Marie Tak van Poortvliet op vele fronten met haar vernieuwende ideeën over muziek, politiek, landbouw, ook over een volwaardige plaats van vrouwen in de samenleving.
Jacqueline van Paaschen is geboren in 1953. Ze is kunsthistorica. In 1994 richtte zij het Marie Tak van Poortvliet Museum Domburg op. Zij publiceerde over kunstenaars en fotografen die in Domburg/Zeeland werkzaam waren. Zij schreef samen met Arend Huussen jr. de monografie en oeuvrecatalogus Jacoba van Heemskerck van Beest 1876-1923. Schilderes uit roeping.
€ 49.99
Uitgeverij Prometheus
7 juli 2025
ISBN: 9789044652451
Graankracht
Petra Essink
Op een dag, lang geleden, begonnen mensen grassen te veredelen tot granen, zeven soorten in getal. Diep wortelend en hoog reikend, zonder omweg groeiend naar de zon. Mensen leerden granen telen, oogsten, vermalen en verwerken tot pap en brood.
De granen werden tot basisvoeding. Wereldwijd. Ieder continent zijn eigen graan. Duizenden jaren voedde het graan ons. Én de aarde. Want de wortelstelsels en het graanstro zijn een lievelingsmaaltijd voor het bodemleven. Tot de klad er een beetje in kwam. Dalende graanprijzen, verregaande raffinage en veredeling, veel chemie in de teelten, halmverkorting, genetische modificatie.
En een groeiende groep mensen die problemen ervaart bij de vertering van (glutenrijk) brood en andere granen. Mensen dreigen te vergeten hoe belangrijk het graan is, voor henzelf en voor de aarde. Sommigen zien de granen als oorzaak van hun rommelende en verkrampte darmen.
Dit boek biedt een nieuwe manier kijken naar de kwaliteit van granen, brood en andere graanvoeding. En helpt je om uit te zoeken welk graan bij jou past. Inclusief bereidingstips die de verteerbaarheid van het graan kunnen verbeteren.
En er is meer. Dit boek verbindt graanvoeding aan bewustzijnsontwikkeling, en betrekt daar de planeten bij. Je ontdekt de kracht van bio(dynamisch) en gifvrij geteeld graan. Een kracht die uitstijgt boven de losse voedingsstoffen, vitaminen en mineralen. Een kracht met de potentie om je in je kracht te zetten.
€ 30.00
7 juli 2025
ISBN: 9789083529356
Nearchus CV / Winde
Het Lukas-evangelie
(Zarathoestra, Boeddha, Christus)
Rudolf Steiner
In een wijds panorama schetst Steiner de taak van de grote ingewijden Zarathoestra en Boeddha; vele jaren lang bereidden zij over de hele wereld de komst van Christus en het mysterie van Golgotha voor. Grandioos is de beschrijving van de twaalfjarige Jezus in de tempel. Voor het eerst onthult Steiner hier uitgebreid de nieuwe openbaringen rond de twee Jezus-kinderen, waarin oeroude mensheidsstromigen samensmelten en vruchtbaar verder werkend door de wereld heen trekken.
Een apart hoofdstuk is ingeruimd voor Christus Jezus als de grote kosmische genezer van lichaam en ziel. Wezen en missie van Johannes de Doper worden duidelijk beschreven. De esoterische achtergronden van het Lukas-evangelie komen kristalhelder uit de verf.
(De voordrachten verschenen in een andere tekstversie als GA 114)
Hardcover, 324 pagina's, € 33,00
25 juni 2025
ISBN: 9789493362178
Uitgeverij Pentagon
Bouwstenen
Verzamelde geschriften III
Dieter Brüll
Dieter Brüll (1922-1996) kwam op 16-jarige leeftijd in contact met de sociale driegeleding en daarmee, zo schreef hij zelf, “stond de verdere richting van mijn beroepsleven vast”.
Hij verbond zijn beroepsleven, als hoogleraar belastingrecht, consequent met zijn betrokkenheid bij de sociale driegeleding en de antroposofie. Zowel binnen en buiten de antroposofische beweging was zijn 'zucht naar waarheid' bekend (en niet altijd bemind).
Dit derde en laatste deel van de 'Verzamelde geschriften' bevat naast een aantal kortere teksten eerder verschenen titels als Gemeenschap en gemeenzaamheid, Vrije School en sociale driegeleding en het naar de toekomst verwijzende laatste werk van Dieter Brüll: Bouwstenen voor een sociaal sacramentalisme.
€ 22.50
25 juni 2025
ISBN: 9789083529349
Nearchus CV
Tatatoeks reis naar de kristalberg
Jakob Streit, illustraties Carla Grillis
Tatatoeks reis voert hem over zeven bergen en door zeven dalen. In ieder dal ontmoet hij een kobold, die wil verhinderen dat hij naar de grote kristalberg gaat. Zal Tatatoek zijn opdracht kunnen volbrengen?
Een avontuurlijk voorleesboek voor kinderen vanaf 4 jaar.
Tatatoek had de wortelmeester altijd gehoorzaamd, maar nu aarzelde hij. Opeens haalde hij zijn hamertje tevoorschijn en zei: 'Ik moet de wijde wereld intrekken, naar het rijk van de zeven bergen, dat heeft de Kristalmeester gezegd. Kijk, hij heeft zijn duim op mijn hamertje gedrukt!' Bij deze woorden gaf hij zijn hamertje aan de Wortelmeester. Die bekeek het eens goed en zette toen grote ogen op. 'Ja, je hebt gelijk!' zei hij. 'En wat moet je daar gaan doen?' Een kristal halen bij de zevende berg en goed uitkijken dat mijn hamertje niet wordt gestolen.'
De wortelmeester schudde zijn hoofd en zei: 'Je zult niet eens de tweede berg halen. de kobolds uit het dal halen boze streken uit. ik wens je een goede reis!'
€ 14,95
13 juni 2025
ISBN: 9789062382712
Christofoor
Hoffelijkheid wordt tact van het hart
Door zich steeds opnieuw te scheppen
wordt de ziel het eigen zijn gewaar;
De wereldgeest streeft voort
door zelfinzicht tot nieuw leven gebracht,
en schept uit zielenduisternis
de wilsvrucht van de eigenzin.
Week 24 uit de weekspreukenkalender
In het archief van het tijdschrift Vrije Opvoedkunst vindt u een schat aan informatie.
Hieronder ziet u enkele artikelen voor deze tijd van het jaar.
Verhaal van een vlieger
Daniël Udo de Haes
Een vertelling voor de Michaëlstijd
Augustus 1949
Michaeli
Arnold Henny
September 1977
Michaëlsverhaal
Elisabeth Mulder-Seelig
Mei 1958
Michaeli 1939
Arnold Henny
Gedicht
Juli 1939
Michaelsfeest
Wim Veltman
November 1976
Michaeli
Arnold Henny
September 1936